Zasady bezpiecznej pracy w Laboratorium Automatyki Przemysłowej – s. 101, A-10

Zasady ogólne

W związku ze specyfiką laboratorium Automatyki Przemysłowej obowiązują w nim zarówno „Przepisy BHP obowiązujące w laboratoriach i pracowniach dydaktycznych KMNiPE”, „Regulamin wykonywania ćwiczeń w laboratoriach i pracowniach dydaktycznych KMNiPE” oraz dodatkowe wytyczne zawarte w niniejszych zasadach bezpiecznej pracy (opisane poniżej).

1. W czasie zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem robotów przemysłowych znajdujących się w laboratorium Automatyki Przemysłowej (zwanego dalej AP) (sala 101 bud. A-10) nie może przebywać więcej niż 20 osób (wliczając w to osoby prowadzące zajęcia i laborantów).
2. W czasie zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem sterowników programowalnych oraz przemienników częstotliwości znajdujących się w laboratorium Automatyki Przemysłowej (AP) (sala 101 bud. A-10) nie może przebywać więcej niż 20 osób (wliczając w to osoby prowadzące zajęcia i laborantów).
3. Osoba prowadząca zajęcia nie może opuszczać sali dydaktycznej (laboratorium AP) pozostawiając studentów przy uruchomionych robotach i innych stanowiskach dydaktycznych.
4. Studenci wykonujący prace dydaktyczne (prace magisterskie i inżynierskie) mogą przebywać w laboratorium wyłącznie za zgodą opiekuna naukowego. Opiekun naukowy ponosi pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo osób przebywających w laboratorium.
5. Wszyscy studenci zobowiązani są przed uruchomieniem stanowisk dydaktycznych zapoznać się ze sposobami ich awaryjnego wyłączenia (dotyczy zarówno maszyn elektrycznych jak i maszyn mechanicznych). Pełny opis stanowisk znajduje się przy każdym stanowisku dydaktycznym oraz w instrukcjach do laboratorium. Opis ten może też zostać podany przez opiekuna przed rozpoczęciem ćwiczenia. Znajomość instrukcji jest warunkiem koniecznym rozpoczęcia wykonywania ćwiczenia.
6. Osoby przebywające w laboratorium AP zobowiązane są do wykorzystywania urządzeń i przyrządów dostępnych w laboratorium.
7. Wszystkie elementy stanowisk dydaktycznych podczas ćwiczeń laboratoryjnych ze studentami winny pochodzić z wyposażenia tychże stanowisk. Bezwzględny zakaz podłączania elementów nie pochodzących z tego wyposażenia.
8. Wszelkie połączenia elektryczne muszą być sprawdzone przez opiekuna przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia i podania napięcia na stanowisko.
9. W laboratorium zabronione jest spożywanie posiłków.
10. Odzież wierzchnią należy pozostawiać w miejscach do tego dedykowanych, zabronione jest jej przechowywanie bezpośrednio przy stanowisku laboratoryjnym.
11. Laboratorium Automatyki Przemysłowej ma wydzieloną przestrzeń, w której prowadzone są badania naukowe. W przestrzeni tej mogą znajdować się wyłącznie osoby upoważnione przez kierownika laboratorium i pracownicy (w tym doktoranci) Katedry Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych, na swoją odpowiedzialność. Stanowiska badawcze, które znajdują się w wydzielonej części laboratorium Automatyki Przemysłowej podlegają bezpośrednio osobom za nie odpowiedzialnym.

Dostęp do robotów przemysłowych, frezarki, zestawów napędowych

Laboratorium Automatyki Przemysłowej jest podzielone na dwie strefy: strefę robotów (z wydzieloną częścią badawczą) i strefę sterowników PLC

1. Przed włączeniem zasilania napędów elektrycznych oraz napędów robotów należy upewnić się, że w przestrzeni roboczej robota oraz w pobliżu maszyn wirujących  nie znajdują się inne osoby.
2. Po włączeniu zasilania napędów robota nie wolno wchodzić do jego przestrzeni roboczej. W przypadku konieczności zmiany konfiguracji przestrzeni roboczej należy wyłączyć zasilanie napędów i dodatkowo zabezpieczyć się przez włączenie przycisku ”STOP AWARYJNY”.
3. Z powyższych zasad są wyłączone roboty, dla których ustawione zostały bardzo małe prędkości ruchów. Zezwolenie na wejście do strefy niebezpiecznej wydaje prowadzący zajęcia po uprzednim sprawdzeniu programu oraz ustawień prędkości ruchu robota i możliwych zagrożeń. Samowolne wejście do strefy niebezpiecznej jest niedopuszczalne.
4. W laboratorium AP znajduje się ploter grawerski LYNX. Studenci po uruchomieniu plotera muszą przebywać w bezpiecznym miejscu, wyznaczonym przez prowadzącego zajęcia. Niedopuszczalne jest zbliżanie się do plotera podczas jego pracy.
5. Prowadzący zajęcia przed zajęciami informują studentów o zagrożeniach na poszczególnych stanowiskach pracy.

Obowiązkowo podczas pracy z robotami należy:

• W przypadku zauważenia jakiegokolwiek zagrożenia osób lub mienia użyć niezwłocznie przycisku bezpieczeństwa ”STOP AWARYJNY” w celu zatrzymania robota lub wyłączenia sterownika PLC.
• Zatrzymanie awaryjne robota lub sterowników PLC  jest obowiązkiem każdego uczestnika zajęć, jeśli zauważy on sytuację, która jego zdaniem może zagrażać zdrowiu lub życiu osób lub może doprowadzić do szkód materialnych (uszkodzenie robota lub innych urządzeń).
• Zatrzymanie robota lub innego zestawu laboratoryjnego w przypadku, gdy ocena sytuacji nie była właściwa (nie było zagrożenia), nie może być podstawą do wyciągania jakichkolwiek konsekwencji.

Układy zasilania

Maszyny i roboty znajdujące się w laboratorium Automatyki Przemysłowej zasilane są z sieci elektrycznej 1 fazowej oraz 3 fazowej. Chwytaki robotów zasilane są elektrycznie i pneumatycznie.

1. Wyłączniki zasilania do wszystkich stanowisk znajdujących się w laboratorium AP znajdują się w rozdzielni głównej. Każde stanowisko badawcze
   i dydaktyczne zasilane jest ponadto z osobnej rozdzielni. Wyłącznik główny (umieszczony na górze szafy zasilającej) odcina całkowicie zasilanie elektryczne stanowiska, do którego jest dedykowany (przed zajęciami prowadzący wskazuje szafę zasilającą określone stanowisko dydaktyczne). Każde stanowisko dydaktyczne wyposażone jest ponadto w wyłączniki różnicowo-prądowe. Wyłącznik główny należy używać tylko w przypadkach awaryjnych.
2.  Zasilanie pneumatyczne jest dostarczane z kompresorów znajdujących się za strefą robotów ramieniowych (obszar niedostępny dla studentów). W górnej części obudowy sprężarek znajdują się zawory odcinające dopływ sprężonego powietrza.
3. Sprzęt komputerowy w pracowni jest zasilany z odrębnej instalacji (gniazda oznaczone kolorem czerwonym) za pośrednictwem listew wyposażonych w podświetlane wyłączniki.
4. W przypadku awarii komputerów lub sprzętu znajdującego się w laboratorium należy niezwłocznie poinformować prowadzącego zajęcia.
5. W przypadku zaobserwowania stanu, który może zagrażać bezpieczeństwu należy poinformować prowadzącego zajęcia.

Kierownik laboratorium
Automatyki Przemysłowej